ΠΗΓΗ: www.franchise.gr
Έχοντας, πλέον, διανύσει πέντε χρόνια ύφεσης, συνεχίζουμε να
υποστηρίζουμε την προοπτική του franchising
να αποτελέσει τη κύρια έκφραση της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας, μία θέση
που ξεκινήσαμε, αρχής γενομένης από το χρηματιστηριακό κραχ του 2000, να
τεκμηριώνουμε μέσω συχνής αρθρογραφίας τόσο στο FRANCHISE BUSINESS, όσο και σε
οικονομικές εφημερίδες.
Πλάτων ΤΡ. Μαλλικούρτης, managing partner, FBS – Franchise
Business Services
Σήμερα, η ανάπτυξη του franchising αποτελεί, όσο ποτέ άλλοτε, τόσο αναγκαιότητα, όσο και
λύση στα προβλήματα της μικρομεσαίας επιχείρησης, καθώς τη θωρακίζει έναντι των
συνεχώς μεταβαλλόμενων συνθηκών της αγοράς. Ωστόσο, η βασική προϋπόθεση για την
επιτυχία των δικαιοδόχων, που οδηγεί αυτονόητα και στην αύξηση της διείσδυσης
του θεσμού και στην ενίσχυση του κλάδου, αφορά στην ορθή ανάπτυξη των
συστημάτων franchise,
μια ανάπτυξη που οφείλει να διέπεται από ένα συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο,
όπως αναφέρουμε αναλυτικά στο «Πρότυπο της Ανάπτυξης μέσω Franchise», το
κείμενο αναφοράς που πρωτοδημοσιεύσαμε το 1998, όπου διακρίνουμε τρείς φάσεις
κατά την ανάπτυξη μιας επιχείρησης μέσω franchise, α) του Σχεδιασμού, β) της Ανάπτυξης
και γ) της Παρακολούθησης, Ελέγχου και Βελτίωσης.
Η Κρίση αλλάζει τα
δεδομένα
Τα τελευταία χρόνια, η χώρα μας μαστίζεται βιαίως από τις
συνέπειες της παγκόσμιας κρίσης. Αύξηση ανεργίας, μείωση κατανάλωσης, μείωση
εισοδημάτων, κακή ψυχολογία, μηδενικές επενδύσεις, σενάρια καταστροφής, όλα
λειτουργούν με τη δυναμική του φαύλου κύκλου και με δεδομένη τόσο την πολιτική
ανικανότητα, όσο και το αντιπαραγωγικό και δαιδαλώδες δημόσιο τομέα, ο Έλληνας
υποφέρει ολοένα και περισσότερο. Ξεχνάμε, όμως, ότι τα σημάδια της παγκόσμιας
κρίσης είναι ορατά από την Ισπανία και την Ιταλία μέχρι τις ΗΠΑ και τη Κίνα.
Ξεχνάμε την οικουμενικότητα της κρίσης, την αστάθεια της ΕΕ, τις πολιτικές
στρατηγικές των Ευρωπαίων του Βορρά και κυρίως την ιστορία που μας διδάσκει ότι
η σημερινή κρίση διαμορφώνει μια νέα εποχή, αναδιατάσσοντας τον πλούτο και
αναδεικνύοντας νέους κλάδους, διαμορφώνοντας νέα καταναλωτικά πρότυπα και
συνήθειες, κυρίως, όμως, μία εποχή με το χαρακτηριστικό των συνεχών αλλαγών και
ανακατατάξεων.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο τα ζητήματα που απασχολούν (ή οφείλουν
να απασχολούν) τις επιχειρήσεις εστιάζονται σε δύο άξονες, αφενός στη
διαμόρφωση του κατάλληλου συνολικού προϊοντικού μίγματος και αφετέρου στη λιτή
λειτουργία τους, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία, που θα διασφαλίσει τον ελάχιστο κύκλο
εργασιών, με αποτελεσματικές και χαμηλού κόστους διαδικασίες.
Τα προνόμια του franchising διασφαλίζουν βιώσιμη ανάπτυξη
Οποιαδήποτε επιχειρηματική οντότητα χαρακτηρίζεται από τις
βασικές επιχειρηματικές λειτουργίες, δηλαδή έρευνα και ανάπτυξη, οργάνωση,
προμήθειες, διανομή, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, λογιστήριο, διαφήμιση,
πωλήσεις. Οι μεγάλες εταιρείες διαθέτουν ειδικά τμήματα που διεκπεραιώνουν τις
ως άνω λειτουργίες, αλλά και υποστηρικτικά τμήματα και εξωτερικούς συνεργάτες,
όπως μηχανοργάνωση, νομικό τμήμα κ.ά. Μια μικρή επιχείρηση, ή ένα κατάστημα
οφείλει πέρα από τις πωλήσεις να αναζητά νέα προϊόντα, να τα διαφημίζει, να
φροντίζει για τις παραλαβές τους, να εκπαιδεύει, απολύει, προσλαμβάνει
προσωπικό, να εναρμονίζεται με τους διαρκώς μεταβαλλόμενους φορολογικούς
κανόνες, να προβαίνει σε ανακαινίσεις κ.ο.κ. Ειδικά, πριν την έναρξή της,
πρέπει να αποφασίσει το όνομά της, να το λογοτυπήσει και να το κατοχυρώσει, να
αποφασίσει το αρχικό προϊοντικό μίγμα και να βρει τους κατάλληλους προμηθευτές,
να βρει ένα σωστό κατάστημα και να το στελεχώσει με εκπαιδευμένο προσωπικό, να
αποφασίσει τον εσωτερικό και εξωτερικό διάκοσμό του και να διαμορφώσει τους
χώρους της, αλλά και αρκετά και πολλά άλλα που όχι μόνο φαντάζουν δύσκολα, αλλά
κοστίζουν σε χρήμα και σε χρόνο και κυρίως υποθάλπτουν μεγάλες πιθανότητες
λαθών, που ενίοτε μπορούν να αποβούν τραγικά.
Η επιλογή του franchising υποστηρίζει τους νέους επιχειρηματίες τόσο κατά την
έναρξη της δραστηριότητάς τους, όσο και κατά τη λειτουργία της επιχείρησής
τους, καθώς η μητρική εταιρεία αναλαμβάνει τις διαδικασίες της εταιρικής
ταυτότητας, της εύρεσης προϊόντων και προμηθευτών, της εκπαίδευσης, της
εφοδιαστικής, της διαφήμισης κ.ο.κ. Κυρίως, όμως, εφοδιάζει τους δικαιοδόχους
με ένα επιτυχημένο σύστημα το οποίο καλύπτει το τρίπτυχο «brand - concept – operations», δηλαδή:
- Παρέχει ένα αναγνωρίσιμο όνομα
- Παρέχει ένα συνολικό concept, από τα αρχιτεκτονικά του καταστήματος, την ιεροτελεστία της εξυπηρέτησης, τις στολές του προσωπικού, τη μουσική στο κατάστημα μέχρι το προϊοντικό μίγμα, τους προμηθευτές, την εικόνα προς τους καταναλωτές, τις διαφημίσεις κ.λπ.
- Παρέχει διαδικασίες λειτουργίας, εκπαίδευση, συστήματα παρακολούθησης και ελέγχου, μηχανογραφικά συστήματα, επισκέψεις από συμβούλους – επιθεωρητές
Τόσο, λοιπόν, κατά την έναρξη της επιχειρηματικής
δραστηριότητας, όσο και κατά την καθημερινή λειτουργία το franchising παρέχει μια σειρά από
προνόμια που διασφαλίζουν βιωσιμότητα και ικανή κερδοφορία, που οδηγεί, στην
πλειοψηφία των συστημάτων franchise,
σε χρόνο απόσβεσης μικρότερο των 18 μηνών.
Αν μη τι άλλο, τα ίδια τα στατιστικά φανερώνουν την αντοχή
του franchising στην
κρίση, καθώς σύμφωνα με έρευνες που διεξάγει το Παρατηρητήριο Franchise, στις 160 επιχειρήσεις που
κλείνουν, μόνο μία ανήκει σε ένα δίκτυο franchise.
Η ζήτηση της αγοράς
αποδεικνύει την ανάγκη για νέα concepts
Η πρόσφατη εμπειρία που αφορά στο (νέο) κλάδο του frozen yogurt αποδεικνύει την
επιχειρηματική «δίψα» για νέα concepts,
με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που τεκμηριώνουν υψηλές αποδόσεις. Από τον
Απρίλιο του 2012 παρουσιάστηκε μια εξαιρετική ζήτηση από ενδιαφερόμενους να
επενδύσουν στον κλάδο του frozen yogurt.
Κοντά 200 καταστήματα έχουν ξεκινήσει να λειτουργούν, με το 90% αυτών από το
Μάιο μέχρι σήμερα και περισσότεροι από 2.000 δυνητικοί δικαιοδόχοι έχουν εκδηλώσει
το ενδιαφέρον τους. Ταυτόχρονα, ιδρύθηκαν αρκετές νέες επιχειρήσεις με
αντικείμενο την ανάπτυξη δικτύου δικαιόχρησης, με λιγότερη ή περισσότερη
εμπειρία, με μηδενικές ή και ικανές υποδομές και πέτυχαν μέσα σε λίγους μήνες
τη δημιουργία ελάχιστων ή και πολλών καταστημάτων. Τα γενικευμένα συμπεράσματα
που απορρέουν από τον κλάδο του frozen yogurt
διαμορφώνουν το πλαίσιο της ανάπτυξης και αφορούν ζήτηση από ενδιαφερόμενους
για concepts:
- που ξεχωρίζουν, σε νέους κλάδους, με καινοτομικά χαρακτηριστικά.
- που φανερώνουν ικανοποιητικούς τζίρους.
- χαρακτηρίζονται από χαμηλά λειτουργικά και από καλό περιθώριο κέρδους.
- διαθέτουν υποδομές και συστήματα υποστήριξης.
Το franchising,
λοιπόν, ως κλάδος ή ως τρόπος επιχειρηματικής συνεργασίας ελκύει σημαντικό
πλήθος ενδιαφερομένων, οι οποίοι αναζητούν είτε μια σοβαρή επιχειρηματική
κίνηση (15%), είτε αυτοαπασχόληση (85%) και είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν
ποσά της τάξεως των 80,000 ευρώ, αρκεί να τεκμηριώνεται τόσο η απόσβεση εντός
18 – 24 μηνών, όσο και οι μακροχρόνιες προοπτικές βιωσιμότητας.
Το ζήτημα που ανακύπτει σχετικά με τις προοπτικές του κλάδου
αφορούν στην απορρόφηση της σχετικής ζήτησης, η οποία εκτιμάται βάση στοιχείων
ερευνών από το Παρατηρητήριο Franchise
σε άνω του ενός εκατομμυρίου ενδιαφερομένων, δηλαδή, κατά πόσο οι
ενδιαφερόμενοι βρίσκουν τα χαρακτηριστικά που αναζητούν στις υφιστάμενες
προτάσεις franchise.
Θεωρώντας, στη συνέχεια, ότι από τις 600+ αλυσίδες δικαιόχρησης μόνο ένα
ποσοστό 10% – 15% καλύπτει τις ως άνω βασικές προδιαγραφές συμπεραίνουμε:
- Την ανάγκη για «ανοικοδόμηση» της πλειοψηφίας των συστημάτων franchise.
- Την ευκαιρία για ανάπτυξη νέων συστημάτων.
Μόνο κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να καλύψει το franchising τη ζήτηση της
αγοράς, να καθιερωθεί και να αποτελέσει την κυρίαρχη διέξοδο της
επιχειρηματικότητας.
Οι προοπτικές του franchising φανερώνουν ενίσχυση της διείσδυσης άνω του 10%
Τόσο η αυξημένη ζήτηση από ενδιαφερόμενους, όσο και η λύση
που δίνει για όλους όσους είναι εγκλωβισμένοι στα δεσμά της ανεργίας, σε
συνδυασμό με την δέσμευση των δικαιοδόχων να εργασθούν στις επιχειρήσεις τους,
τα μειωμένα ενοίκια και τις μειωμένες αρχικές επενδύσεις δημιουργούν τις
προϋποθέσεις για αύξηση της διείσδυσης του franchising σε ποσοστά της τάξεως 15% - 20%. Το ανωτέρω ποσοστό
είναι εφικτό καθώς αφενός δημιουργούνται νέα καταστήματα franchise και αφετέρου συνεχίζουν να
κλείνουν αυτόνομα καταστήματα, αυξάνεται δηλαδή ο αριθμητής του δείκτη της
διείσδυσης με μεγαλύτερο ρυθμό από τον παρανομαστή.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύει την αντοχή του franchising στην
κρίση και σχετίζεται τόσο με την υποστήριξη των μητρικών εταιρειών, όσο και με
τη δύναμη του brand.
Η επιτυχία των
δικαιοπαρόχων οφείλει να στηρίζεται σε δεοντολογική βάση και συνολικό όραμα
Από τη μια μεριά η ζήτηση δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες
επώασης για «φούσκες», από την άλλη ο ανταγωνισμός του κλάδου αφορά στα
αυτόνομα και χωρίς μέλλον καταστήματα. Οι βασικές αρχές δεοντολογίας θα πρέπει
να καθιερωθούν από την ίδια την αγορά, καθώς δεν είναι δυνατή η θεσμοθέτησή
τους και να αποκτήσουν διάχυση μέσω των συμβούλων και των περιοδικών
καλύπτοντας τα βασικά ζητήματα στο δίπτυχο «Φερεγγυότητα – Υποδομές»
δικαιοπαρόχων. Διαφοροποιημένα concepts,
ολοκληρωμένα concepts,
αποκλειστικότητες προϊόντων, αποκλειστικότητες περιοχών ευθύνης, ύπαρξη
υποδομών, δυνατότητες υποστήριξης, υγιείς μητρικές εταιρείες, όραμα, φιλοσοφία,
εκπαίδευση από τη μια και copycats
ή αρπαχτές από την άλλη, προσδιορίζουν τις λέξεις κλειδιά για το απαιτούμενο
δεοντολογικό πλαίσιο.
Το franchising ως διέξοδος από τη κρίση
Πραγματικά, κάθε μέρα συνομιλούμε με ενδιαφερόμενους που από
τη μια δεν βρίσκουν εργασία και από την άλλη αν βρουν δεν μπορούν να επιβιώσουν
με 800 ή 1,000 ευρώ. Οικογενειάρχες ή νέοι αναζητούν στο franchising την αυτοαπασχόληση που
θα τους προσφέρει αξιοπρεπείς συνθήκες
εργασίας και ικανοποιητικό εισόδημα, τόσο για την εργασία και το χρόνο τους,
όσο και για τις ανάγκες τους. Ωστόσο, το να επιλέξει κάποιος το franchising και να ξεκινήσει
τη δική του επιχείρηση απαιτεί την αυτογνωσία σε μια σειρά από ζητήματα, όπως:
- Διαθεσιμότητα αρχικού κεφαλαίου
- Δέσμευση για απασχόληση, με συνεχή και ασυμβίβαστη ποιότητα
- Μειωμένη ανεξαρτησία
- Φιλοδοξίες και όραμα
- Ικανότητες επικοινωνίας και πωλήσεων
- Ικανότητες διοίκησης και οργάνωσης
Ας μη ξεχνάμε ότι, όπως γράφαμε το 1998, το franchising αφορά σε μια
μορφή ελεγχόμενης αυτοαπασχόλησης. Η, δε, επιλογή του ιδανικού συστήματος
franchise αφορά σε μια σύνθετη διαδικασία καθώς έχει σχέση με τις ικανότητες
(όπως γνώσεις, εμπειρία, οικονομικές δυνατότητες, ικανότητες πωλήσεων και
διοίκησης) και ανάγκες (όπως επιθυμητό μηνιαίο εισόδημα, οικογενειακή
κατάσταση, φιλοδοξίες, προσδοκίες) του κάθε ενδιαφερόμενου, την περιοχή
δραστηριοποίησης, τις προοπτικές του κλάδου κ.ο.κ. Παράλληλα, αποτελεί μια
δύσκολη διαδικασία, με την έννοια ότι απαιτούνται για την σωστή αξιολόγηση τόσο
αναλυτικές πληροφορίες, όσο και απόρρητα στοιχεία αναφορικά με τους όρους της
σύμβασης, τις υποδομές και τη στρατηγική των δικαιοπαρόχων εταιρειών. Σε κάθε
περίπτωση, η αξιολόγηση και τελική επιλογή μπορεί να γίνει μόνο με τη
συνεργασία συμβούλων franchise.
Τελικά, η αγορά τείνει να διοχετεύσει την διάθεση
επιχειρηματικότητας και τις ικανότητές της στο franchising, το οποίο προβάλλει ως
επαγγελματική και επιχειρηματική διέξοδος για νέους ανέργους, αλλά και για
υψηλόβαθμα στελέχη κλάδων που ισοπέδωσε η κρίση. Τα τελευταία τρίμηνα του 2012
και οι αρχές του 2013 θεωρούμε ότι θα χαρακτηρισθούν από σημαντική άνοδο του
κλάδου με την έναρξη αρκετών νέων καταστημάτων, μια εκτίμηση που ενισχύουν οι
πληροφορίες της δημοσιογραφικής ομάδας του FB ότι ο νέος κύκλος επιδοτήσεων στα πλαίσια του ΠΕΠ θα
συμπεριλαμβάνει και το franchising,
τόσο για υφιστάμενες, όσο και για νέες επιχειρήσεις. Ωστόσο, οι κρίσιμοι
παράγοντες επιτυχίας αναφορικά με τα αναπτυξιακά πλάνα των δικαιοπαρόχων και
την κερδοφορία των δικαιοδόχων αφορούν στα καινοτομικά και νεωτεριστικά
χαρακτηριστικά των προτάσεων franchise.