ΠΗΓΗ: www.franchise.gr
Σήμερα, στο πλαίσιο της επαγγελματικής αβεβαιότητας και της
αυξανόμενης ανεργίας, ολοένα και περισσότεροι διερευνούν τις προτάσεις franchise με στόχο να
ανοίξουν τη δική τους επιχείρηση και να διασφαλίσουν μία αξιοπρεπή θέση
εργασίας. Ωστόσο, η μείωση της κατανάλωσης και του κύκλου εργασιών της
λιανικής, που έχουν οδηγήσει σε χιλιάδες «λουκέτα» και έχουν απαξιώσει πολλές
εμπορικές περιοχές, δημιουργούν σοβαρά αντι-επιχειρήματα στην προοπτική κάθε
νέας επιχείρησης. Αξίζει σήμερα, τελικά,
να τολμήσετε να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση και ποιός είναι ο
ρόλος του franchising
στην διασφάλιση ενός νέου επαγγελματικού μέλλοντος;
Γιατί να ξεκινήσει
κάποιος το δικό του franchise κατάστημα;
Από το 1998, όταν επιχειρήσαμε την έκδοση του πρώτου
περιοδικού για το franchising
στην Ελλάδα, ο κλάδος ξεκινούσε την ανάπτυξή του, και γρήγορα εμφανίσθηκαν
σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως η έκθεση της ΚΕΜ, σταθμός και ορόσημο στον κλάδο,
αρκετές νέες εταιρείες συμβούλων, όπως και περιοδικά και ειδικές εκδόσεις
εφημερίδων. Μετά από μια αναμενόμενη αναπτυξιακή έκρηξη την εποχή της ευφορίας
στο ΧΑΑ, το franchising
στην χώρα μας ωρίμασε αρκετά και ακολούθησε μια σταθερά μικρή ανοδική πορεία
μέχρι το 2008. Αυτή την 10ετία, η λογική του franchising ήταν καθαρά επενδυτική. Οι δικαιοδόχοι, ως επί το
πλείστον, με μικρή συμμετοχή στη διοίκηση και λειτουργία των καταστημάτων τους,
εξασφάλιζαν σημαντικές αποδόσεις, παρ’ όλο το γεγονός ότι η επενδυτική λογική
είναι ενάντια στην ίδια την κουλτούρα του θεσμού, καθώς οι μητρικές εταιρείες
συνεργάζονται με δικαιοδόχους στηριζόμενες στην ουσιαστική συμμετοχή των
τελευταίων.
Πλέον, το franchising
ισοδυναμεί με αυτοπασχόληση και απαιτεί την ενεργό και ουσιαστική συμμετοχή των
δικαιοδόχων κατά τη λειτουργία του καταστήματός τους, μία διαπίστωση που
ουσιαστικά ποτέ δεν ήταν διαφορετική, κάτι που αποδεικνύεται αν αξιολογήσει
κάποιος τις αποδόσεις και την βιωσιμότητα των franchise καταστημάτων της 10ετίας που
πέρασε.
Σήμερα, λοιπόν, η απόφαση να ξεκινήσει κάποιος μια δική του
επιχείρηση διαγράφεται ως μία από τις ελάχιστες επιλογές που έχει προκειμένου
να βρει μια θέση εργασίας, καθώς αφενός η ζήτηση εργασίας είναι ελάχιστη και η
προσφορά τεράστια και αφετέρου οι αμοιβές είναι πολύ μικρότερες από ποτέ
άλλοτε.
Το franchising
παρέχει μια σειρά από πλεονεκτήματα που το καθιστούν ελκυστικό, με τα ίδια τα
στοιχεία να επιβεβαιώνουν την αντοχή του και τις προοπτικές του. Σύμφωνα με την
ετήσια έρευνα που διενεργεί το Παρατηρητήριο Franchise, μόνο μία επιχείρηση στις 160 που βάζουν λουκέτο ανήκει
σε μια αλυσίδα franchise,
κάτι που είναι άμεσα ορατό με μια βόλτα στου εμπορικούς δρόμους της χώρας.
Γρήγορο ξεκίνημα, καθώς η μητρική εταιρεία έχει
τυποποιήσει μια σειρά από θέματα που βασανίζουν όποιον ξεκινά τη δική του
επιχείρηση, όπως όνομα, εταιρική ταυτότητα, διακόσμηση καταστήματος,
προμηθευτές και επιλογή προϊόντων και α’ υλών, εκπαίδευση κ.λπ.
Καλά περιθώρια, βάση των οικονομιών κλίμακος και της
εμπειρίας της μητρικής εταιρείας.
Συνεχή υποστήριξη, για κάθε θέμα που απασχολεί σήμερα
μια επιχείρηση, προωθητικές ενέργειες, πλάνα προσφορών, νέα προϊόντα,
συνέργειες κ.λπ.
Ουσιαστικά, το να ξεκινήσει κάποιος ένα δικό του αυτόνομο
κατάστημα για τους περισσότερους κλάδους και στις περισσότερες των περιπτώσεων
ισοδυναμεί με επαγγελματική αυτοκτονία! Τα λάθη που θα γίνουν, ο κόπος, οι
καθυστερήσεις, η έλλειψη γνώσης της αγοράς, η μοναχική προσπάθεια σε μια
ανελέητη αγορά δεν οδηγούν πουθενά παρά μόνο σε μια μαθηματικά βέβαιη αποτυχία!
Κατ’ αυτόν τον τρόπο καθίσταται, πλέον, το franchising ως η μοναδική επιλογή, αλλά
και ως καταλυτικό και δομικό στοιχείο ανάπτυξης!
Αφού η κατανάλωση
μειώνεται, πώς τα καταστήματα είναι κερδοφόρα;
Οι τζίροι έχουν πέσει, από αρκετά ως πολύ και αυτό δεν το
αμφισβητεί κανένας. Άρα πώς να ξεκινήσει κάποιος το δικό του κατάστημα, όταν θα
πρέπει να επενδύσει, αλλά και να περιμένει μερικούς μήνες μέχρι να «πάρει
μπρος» η επιχείρησή του.
Αναμφισβήτητα δεν περιμένουμε κύκλους εργασιών όπως παλιά
και επιπλέον οι τιμές λιανικής έχουν πέσει με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί και το
μεικτό περιθώριο.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι έχουν συμπιεσθεί τα
λειτουργικά, κυρίως το ενοίκιο, αλλά και το προσωπικό σε συνδυασμό με τη
συμμετοχή – εργασία του δικαιοδόχου.
Τα μεικτά περιθώρια έχουν πέσει, αλλά όχι αναλογικά με τις
τιμές λιανικής, καθώς έχει «αλλάξει» η ποιότητα – ποσότητα.
Επιπλέον, δίδονται παροχές όπως το εμπόρευμα ως
παρακαταθήκη, κατευθυνόμενες πωλήσεις από το internet, προωθητικές ενέργειες κ.λπ. που μειώνουν το ρίσκο και
το δεσμευμένο κεφάλαιο και τονώνουν τις πωλήσεις.
Κατ΄ αυτή τη λογική ένα κατάστημα το 2006 έκανε τζίρο μετά
ΦΠΑ π.χ. 500,000 ευρώ με μεικτά κέρδη 250,000 ευρώ, είχε λειτουργικά εκ των
οποίων μισθοδοσία 70,000 ευρώ και ενοίκιο έτους 90,000 ευρώ, με καθαρά κέρδη
προ φόρων 75,000 ευρώ. Όλα καλά!
Σήμερα κάνει τζίρο 300,000 ευρώ, με μεικτά στα 120,000 ευρώ,
και τα λειτουργικά διαμορφώνονται στα 80,000 ευρώ με ενοίκια 30,000 ευρώ και
μισθοδοσία 40,000 ευρώ. Τα καθαρά κέρδη προσδιορίζονται πλέον σε 40,000 ευρώ,
και με τον επιχειρηματία να εργάζεται! Όχι τόσο άσχημα!
Περισσότερη δουλειά, λιγότερα χρήματα. Αυτό είναι σήμερα,
και πάλι καλά!
Ποιές είναι οι τάσεις
της αγοράς;
Κάθε «νέο» προσελκύει τον κόσμο και δημιουργεί κατανάλωση
και κατ’ επέκταση δημιουργεί ενδιαφέρον για franchise. Ταυτόχρονα, νέοι κλάδοι γεννιούνται και διαμορφώνουν
τάσεις.
frozen yogurt
Έτσι, «γεννήθηκε» φέτος το frozen yogurt, όπου ανοίγουν το ένα
κατάστημα μετά το άλλο, προσφέροντας υγιεινό προϊόν, με χαμηλά λιπαρά και
φρουκτόζη, και με πολλά toppings,
take away ή
dine in. Αρκετές αλυσίδες
δραστηριοποιούνται στο χώρο όπως οι chillbox, Cremeria Vienna,
Yogen Früz, Yogurtlandia, yasu, snoyo.
Τα CHILL BOX ένα εξαιρετικά καλοσχεδιασμένο project
διαθέτουν ήδη τα πρώτα καταστήματά τους στην Πάτρα και Βουλιαγμένη και σύντομα
ανοίγουν σε Αγ. Παρασκευή, Πόρτο Ράφτη, Γλυφάδα, Φλοίσβο, Βουλιαγμένη και
Ζάκυνθο, αλλά και σύμφωνα με πληροφορίες της δημοσιογραφικής ομάδας του
FRANCHISE BUSINESS και εκτός Ελλάδος. Η συνολική επένδυση ξεκινά από 60,000
ευρώ σε χώρο 25 – 30 τ.μ. και entry fees 12,500 ευρώ (7,500 ευρώ για εποχικό
κατάστημα). Τα royalties ανέρχονται σε 6% από το δεύτερο χρόνο και αν ο χώρος
το επιτρέπει πέρα από τον βασικό εξοπλισμό που προσφέρει 4 γεύσεις παγωμένου
γιαουρτιού υπάρχει η δυνατότητα και για παγωτό. Επιπλέον, καφέδες, ροφήματα,
χυμοί και smoοthies δημιουργού το ιδανικό product mix.
Στο παιχνίδι των γεύσεων δεν θα μπορούσαν να λείπει και η
κορυφαία ιταλική αλυσίδα CREMERIA VIENNA, η οποία ξεκινά το πρώτο κατάστημά της
τις επόμενες ημέρες στην Καισαριανή με φρέσκο παγωμένο γιαούρτι. Γνωστή στη χώρα
μας για το άπαιχτο παγωτό της, με την τεχνογνωσία της μητρικής εταιρεία από την
Ιταλία προτείνει μια επένδυση που αφορά κατάστημα από 30 τ.μ. και εξοπλισμό της
τάξεως των 60,000 ευρώ, όπου θα πρέπει να προσθέσουμε και ένα ποσό 15 – 20 χιλ.
ευρώ για τη διαμόρφωση του χώρου, με μηδενικά entry fees. Φυσικά υπάρχει η
δυνατότητα για double score με τον συνδυασμό gelateria και frozen yogurt. Με 20
περίπου καταστήματα στην Ελλάδα και 60 σε όλο τον κόσμο, έχει ως ανταγωνιστικό
της πλεονέκτημα την ποιότητα και την γεύση.
street cafe
Οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι δικαιοδόχοι στρέφονται προς
τον κλάδο της εστίασης και συγκεκριμένα καφέ - σνακ, καθώς από τη μια αποτελεί
μια οικονομική καταναλωτική συνήθεια και αφετέρου καλύπτει βασικές διατροφικές
ανάγκες για κόσμο που επιθυμεί ένα γρήγορο σνακ ή που εν κινήσει επιθυμεί ένα
καφέ. Παράλληλα, μέσω delivery ή take away εξυπηρετούνται επαγγελματίες -
προσωπικό σε καταστήματα που δεν διαθέτουν τον εξοπλισμό για ένα καλό καφέ. Και
όλα αυτά με την προϋπόθεση του ποιοτικού προϊόντος σε πολύ κακή τιμή, με τον
καφέ να πωλείται περίπου στο ένα ευρώ. Κατ' αυτόν τον τρόπο, καταστήματα street
cafe σε πολύ κεντρικά σημεία με μια επένδυση της τάξεως των 40,000 ευρώ
εξασφαλίζουν ένα μεγάλο τζίρο που με τυπικά περιθώρια κέρδους παρέχει ένα καλό
μηνιαίο εισόδημα.
Ποδήλατα, μια απάντηση στις σημερινές συνθήκες ζωής
με αυξητικές τάσεις που φανερώνουν μια δυναμική ανάπτυξη, καθώς στην Ελλάδα η
ποδηλασία δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, αφού μόνο ένας στους σαράντα κάνει
ποδήλατο, ενώ σε άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες η αναλογία είναι ένας στους οκτώ.
Η εκγύμναση του ανθρώπινου οργανισμού, η προστασία του
περιβάλλοντος, η εξοικονόμηση χρόνου και η ευρωπαϊκή επιρροή αποτελούν τους
βασικότερους λόγους για την εξάπλωση της χρήσης του ποδηλάτου στην Ελλάδα, ενώ
υπάρχει και μια αυξανόμενη μερίδα καταναλωτών που θεωρεί ότι το ποδήλατο είναι
ένα οικονομικό μέσο μεταφοράς. Αλυσίδες που δραστηριοποιούνται στο χώρο είναι
οι ΠΟΔΗΛΑΤΗΣ, GATSOULIS,
WORLD OF BIKE, CYCLIST.
Internet,
η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών του διαδικτύου, του πλέον προηγμένου μέσου
μαζικής επικοινωνίας, που προσφέρει άμεση επικοινωνία, εστιασμένη και
εξαιρετικού εύρους προβολή, διαδραστικότητα κ.ά. δεν έχει αφήσει αδιάφορο τον
κλάδο του franchising, όπου
αλυσίδες franchise παρέχουν
εξαίρετη υποστήριξη στους δικαιοδόχους τους με σκοπό την δημιουργία sites, portals, e-commerce, τις διαδικτυακές καμπάνιες, την αξιοποίηση social media και mobile εφαρμογών.
Πόσο διαχρονικό
μπορεί να είναι ένα concept;
Με άλλα λόγια, πόσο καιρό θα κρατήσετε το κατάστημά σας;
Εξαρτάται, σήμερα πολύ περισσότερο από ποτέ. Οι συμβάσεις δικαιόχρησης διαρκούν
συνήθως 5 έτη και σπανίως 7 ή 10 και σε κάθε περίπτωση ανανεώνονται. Σε κάθε
περίπτωση αναζητούμε concept
που να διαρκεί στο χρόνο, από την άλλη ότι νέο έχει ζήτηση και αποδόσεις,
διακρίνεται όμως από έλλειψη στοιχείων και αμφιβολίες για το μέλλον του. Μπρος
γκρεμός και πίσω ρέμα ή αλλιώς το ρίσκο και οι αποδόσεις είναι αντιστρόφως
ανάλογες.
Αυτό που πρέπει να σας ενδιαφέρει είναι η δυνατότητες της
μητρικής εταιρείας να υποστηρίξει εμπορικά το concept ή να το εξελίξει ακολουθώντας
τις τάσεις της αγοράς.
Μια εμπορική εταιρεία στο χώρο της ένδυσης οφείλει να
σχεδιάζει και να σας εφοδιάζει με ρούχα σε design κατάλληλο του target group όπου απευθύνεστε και παράλληλα σε κατάλληλη σχέση ποιότητας
– τιμής. Επίσης, οφείλει να ενδυναμώνει το brand με διαφημίσεις και να προσελκύει πελάτες μέσω προωθητικών
ενεργειών, loyalty marketing,
προσφορών κ.ο.κ.
Μια εταιρεία στο χώρο των υπηρεσιών, π.χ. διαδίκτυο οφείλει
να δημιουργεί νέα προϊόντα και να είναι συνεπής στις εξελίξεις της τεχνολογίας,
π.χ. προσφέροντας mobile εφαρμογές ή υλοποιώντας facebook applications.
Επίσης, η μητρική εταιρεία σε ένα νέο κλάδο π.χ. frozen yogurt θα πρέπει να έχει
λάβει υπόψη της ότι κάποια στιγμή η μόδα περνά ή ότι η αγορά γίνεται κορεσμένη
και να έχει σχεδιάσει μια συγκεκριμένη στρατηγική, η οποία μπορεί να στηρίζεται
στην ποιότητα του προϊόντος ή στην αναδιαμόρφωση του concept με νέα προϊόντα ή με αλλαγή στο product mix.
Σε κάθε περίπτωση το μέλημα του δικαιοδόχου αναφορικά με την
αξιολόγηση της επένδυσής του είναι να διασφαλισθεί σύντομη απόσβεση με μέγιστο
τα δύο έτη και η επιλογή concept
«ως είναι» με σαφείς ενδείξεις για διάρκεια ζωής άνω των πέντε ετών.
Πότε θα αποσβέσετε
την επένδυσή σας;
Η απόσβεση ορίζεται ως το χρονικό διάστημα που θα έχετε
πάρει πίσω το αρχικό σας κεφάλαιο μέσω των αποδόσεων του νέου σας καταστήματος.
Πιο απλά, υπολογίστε τα κέρδη σας, μετά από εφορίες, έκτακτες εισφορές και
αφαιρώντας μια τυπική αμοιβή για εσάς ως υπεύθυνο καταστήματος, κατ’ έτος. Όταν
συγκεντρωθεί αθροιστικά το ποσό του αρχικού κεφαλαίου σας, τότε έχετε φτάσει
στον χρόνο απόσβεσης.
Από την άλλη, μπορούμε να δούμε τα «πράγματα» και από μια
άλλη οπτική γωνία. Ας υποθέσουμε ότι διαθέτετε 30,000 ευρώ και είστε άνεργος
και έχετε μηνιαία έξοδα 2,000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να «ζήσετε» 15
μήνες χωρίς εργασία. Από την άλλη μπορείτε να «ξεχάσετε» τα 24,000 ευρώ και να
τα «τοποθετήσετε» σε μια νέα δραστηριότητα, ως αρχικό κεφάλαιο που θα καλύψει εγγυήσεις
ενοικίων, αρχικά έξοδα έναρξης, πληρωμές που θα γίνουν σε ένα διάστημα 3 – 5
μηνών και θα αφορούν κατασκευαστικά, εμπορεύματα κ.λπ. πάντα εντός ενός
συγκεκριμένου και συντηρητικού πλάνου εισπράξεων – πληρωμών. Οπότε ξεκινάτε και
ξεχνάτε τα 24 χιλιάρικα, κάνετε μια επένδυση της τάξεως των 40 – 50 χιλ. ευρώ,
η οποία «αυτοκαλύπτεται» μετά την αρχική περίοδο λειτουργίας και όταν το
κατάστημα έχει πάρει μπρος. Καλύπτετε, λοιπόν, τις ανάγκες για τους τρεις
πρώτους μήνες με τα 6,000 ευρώ που κρατήσαμε παραπάνω και στη συνέχεια έχετε
την αμοιβή σας μέσα από το κατάστημά σας, η οποία θα είναι μεγαλύτερη των 2,000
ευρώ μηνιαίως. Αποτέλεσμα; Διασφαλίζετε μια θέση εργασίας με αμοιβή 2,000+
ευρώ, εργάζεστε με αξιοπρέπεια και με προοπτικές!
Πώς να αξιολογήσετε μια
πρόταση franchise;
Όλα καλά, αλλά αν γίνει λάθος επιλογή του συστήματος franchise, θα χάσετε τα
χρήματά σας, το κεφάλαιο που για τους περισσότερους είναι το «τελευταίο χαρτί»!
Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την επιτυχία, ωστόσο το πρώτο σας μέλημα είναι να
«γνωρίσετε» τις συνθήκες εργασίας, άλλο είναι να ξυπνάτε στις 6:00 για να
πηγαίνετε στο κατάστημά σας, άλλο είναι να έχετε ένα 24h κατάστημα, άλλο είναι έχετε εστιατόριο
ή καφετέρια ή μικρογεύματα, άλλο είναι ένα κατάστημα ένδυσης ή κοσμημάτων, άλλο
μια επιχείρηση υπηρεσιών διαδικτύου ή στεγνοκαθαριστήριο.
Αφού διαβεβαιώστε τον εαυτό σας ότι θα τα βγάλετε πέρα, με
όρεξη και διάθεση, τότε αξιολογείτε σε βάθος τον επιχειρηματικό κλάδο και στη
συνέχεια τα concepts
και τους δικαιοπαρόχους. Αναλύστε την κάθε επιχειρηματική πρόταση franchise κάτω από το δίπτυχο
«Καταναλωτής» - «Ικανότητες Δικαιοπαρόχου».
Καταναλωτής
Είναι το concept
ελκυστικό προς τον καταναλωτή;
Έχει ισχυρό value for money;
Απευθύνεται σε «υγιές» target group;
Διαθέτει στοιχεία μοναδικότητας και διαφοροποίησης;
Ικανότητες Δικαιοπαρόχου
Μπορεί να το υποστηρίξει;
Διαθέτει υποδομές;
Διαθέτει αντιπροσωπείες ή παραγωγή;
Διαθέτει μοναδικά στοιχεία;
Έχει οργάνωση;
Έχει πλάνο ανάπτυξης, όραμα και φιλοδοξίες;
Συνεργάζεται και «μοιράζεται»;
Σε τελική ανάλυση, διαθέτει η μητρική εταιρεία τα στοιχεία
που διαμορφώνουν αφενός μια πρόταση που αγκαλιάζει η αγορά και διασφαλίζουν
έσοδα για εσάς με ικανοποιητικό κέρδος; Παράλληλα, μπορεί να σας υποστηρίξει
εσάς τους ίδιους, αλλά και το όλο εγχείρημα της ανάπτυξης;
Μέσα ή έξω στην κρίση, υπάρχουν πάντα ευκαιρίες. Απλά εντός
κρίσης, λίγοι τολμούν να αποφασίσουν!